Pandemi nedeniyle son bir buçuk yıldır ev içlerine tıkılan ve çevrimiçi eğitime devam eden çocuklar, bu
öğrenim yılında yeniden okullarına döndü ve ilk ara karnelerini aldı. Tam
zamanlı yüz yüze eğitime başlamak, gün boyu maskeyle öğrenim görmek, uzayan
okul saatleri, evde geçirilen sürenin kısalması, ders ve ödev yükünün
artması... Tüm bunların yanı sıra kendini virüsten koruma çabası… Çocuklar
duygusal olarak belki de hiç olmadıkları kadar zorlandıkları bir sürecin
içinden geçiyor ve yeniden uyumlanmaya çalışıyor. Bununla beraber rekabet, okul
sınav sonuçları üzerinden yürüyen yarış, merkezi sınavlara yönelik yoğun
çalışma kaldığı yerden devam ediyor. Başarı ve başarısızlık karneler ve sınav
sonuçları aracılığıyla ilan ediliyor. Alınan eksik puanlar çocuklar nezdinde
nereleri güçlendirmesi gerektiğine dair bir uyarı olarak görülmüyor. Başaramama
kaygısı, sınavlardan korkmak, ödevlerden bıkmak gibi sonuçlar doğurmayı
sürdürüyor.
Bu yazıda amacım,
sistemi eleştirmek, ödül ceza yöntemini yermek ya da “Peki ya öğrenmenin, merak
etmenin heyecanına ne oldu?” diye sormak değil. Enerjinizi verimsizce, olumsuz,
eksik yanlarda tutarak çocuklarınızda bu inanışları daha da köklendirmenizi
istemem. Çünkü nöropsikolojik çalışmalar, verilen mesajların bizi
şartlandırdığını, çalışmalarımızı, dünyayı algılayışımızı belirlediğini,
davranışlarımız ve gerçekliğimiz üzerinde sonuçları olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla
davetim, başınızı başka bir yöne çevirmeniz için. Bir çocuk kitabı aracılığıyla
çocuklarınıza okul hayatında başarının temelini oluşturan beceri ve
alışkanlıkları kazandırmak için basit ama etkili stratejiler göstermeye,
bunları birlikte uygulamaya var mısınız? Umarım, cevabınız “Evet”tir çünkü çocuklara başarmanın, kendi gelişimini
izlemenin hazzını verebildiğimizde, öğrenmenin, merak etmenin kendiliğinden
geleceğini, bu sayede okula, ödevlere, sınavlara bakış açılarının değişeceğini,
kaygı ve stres seviyesinin düşeceğine canı gönülden inanıyorum.
Ada'nın Planı
Okuyan
Koala’dan yayımlanmış APA (Amerikan Psikoloji Derneği) onaylı bir resimli
kitap. Kitabın alt başlığı “Ödev Yapmak ve Düzenli Olmak Aslında O Kadar da Zor
Değil”. APA, binlerce araştırmacı, eğitimci, klinisyen, danışman ve
öğrencilerle bilimsel çalışmalar yapan dünyanın en büyük psikoloji topluluğu.
1997 yılından itibaren bünyelerine kattıkları Magination Press aracılığıyla 4-18
yaş arası çocuk ve gençlere, büyüme dönemlerinde karşılaştıkları okul
yaşantısı, korkular, dikkat eksikliği, depresyon, öfke ve kızgınlık gibi zorlu
duygularla başa çıkma, yeni kardeşin doğumu, boşanma, yas gibi kayıplarla
ilgili resimli kitaplar sunuyor. Çocukları bu konuyla ilgili bilgilendiriyor,
günlük yaşamlarına adapte edebilecekleri pratik çözüm önerileri sunuyor.
Hikâyelerin sonunda yer alan “Ebeveynlere ve Eğitimcilere Not” bölümü kitapları
okuyan yetişkinlere yönelik. Kitapların içeriği ve çocuklara nasıl rehberlik
edileceği bilgileri burada yer alıyor. Görüldüğü üzere kitapların hedef kitlesi
yalnızca çocuklar değil. Ebeveynler, çocuklarla çalışan öğretmenler, sosyal
hizmet uzmanları, pedagoglar, psikologlar için de kaynak niteliği taşıyor. Okuyan
Koala bünyesinde yirmiden fazla APA onaylı kitap mevcut.
Jeanne Kraus’un yazdığı,
Charles Beyl’in resimlediği, Selim Yeniçeri’nin çevirdiği Ada’nın Planı’nı 6-12 yaş grubu çocuklara çalışma becerileri
kazanmak ve ödev yapmayı kolaylaştırmak amacıyla yazılmış bir kişisel yardım
kitabı olarak görmek mümkün.
Kitap Ada adlı
kahramanı tanımamızla başlıyor. Ada akıllı, kitap okumayı, bulmaca çözmeyi ve
dört işlem yapmayı seven bir çocuk. Bununla beraber okulda dikkatini dağıtacak
çok şey var. Bu yüzden okulda anlatılanları dinlemekte, derste verilen sürede
işlemleri bitirmekte ya da yazmakta, evde ise ödevleri tamamlamakta zorlanıyor.
Ev ve okul arasında getirip götüreceklerini yönetme işi ise tam bir kaos.
Ada’nın okul günleri hayal kırıklıklarıyla dolu, gerçek bir karmaşa. İşte bu
yüzden öğretmeni her gün, okul çıkışında onu rahatlatmak için
“Yarın yeni bir gün Ada,” diyor. Ada dikkatini vermeyi, dinlemeyi, her şeyi hatırlamayı, sorumluluklarını
yerine getirmeyi çok istiyor. Başa çıkmakta zorlanınca öğretmen ve ebeveyn
işbirliğiyle okulda ve evde yürütülecek 10 adımlık eylem planı devreye giriyor.
Hikâye bu noktadan itibaren önce okulda, sonra evde yapılması tavsiye edilen on
adımın açıklanması, Ada'nın çabası, değişimi, gelişimini göstererek devam ediyor. Temiz bir sıra, odaklanmak için gizli
hatırlatıcılar, çalışma arkadaşı, günlük hedefler, sakin çalışma alanı vb.
küçük ama işlevsel tavsiyelerin Ada üzerindeki dönüştürücü gücünü görmek, çocuk
okurları harekete geçirecektir. Onların hevesini, kararlılığını, eylemliliğini
desteklemek için işbirliği şart! Unutmayın, iyi alışkanlıklar her zaman
kendiliğinden gelmez. Basit ve etkili stratejiler öğretmenin ve bunları
sürdürmesi için de yardım etmenin, tepeden bakarak nasihat etmekten çok daha
fazla işe yarayacağından hiç kuşkum yok. Belki deneme sırası şimdi sizdedir.
Ada’nın Planı çizgi roman gibi hazırlanmış. Yazı görsel dengesi, görselden yana. Bu sayede okuma geniş bir yaş aralığına yayılıyor. İlkokul seviyesinde dahi kolay bir okuma sunuyor. Kitapta yer alan görseller, bu adımların bir poster gibi çocuğun zihninde kalıcı imgelere dönüşmesini sağlıyor. Ada’nın Planı’nı, bir kez okunup geçilecek bir kitap olmaktan ziyade bir kaynak kitap olarak görün. İhtiyaç durumunda adımları hatırlamak için göz atmayı da ihmal etmeyin derim.
* Bu yazı ilk kez 25 Ocak 2022 tarihinde Parşömen Sanal Fanzin'de yayımlanmıştır.
❤️❤️❤️
YanıtlaSil