“Aşağİstanbul”genç bir yazarın
ilk romanı. Çok taze bir kitap. Öncelikle tebrik ediyorum.
Kitabın okurla buluşması bir
sonuç. Öncesinde her yazar için sabırlı ve uzun bir hazırlanma süreci yatıyor. İştahlı
okumalar, okudukların gibi yazma hevesi, ilk taslaklar, dergilerde ürünlerin
yayımlanması ile başlayan ve yıllara yayılan bir süreçten bahsediyoruz. Sizin
yazma yolculuğunuz nasıl başladı, gelişti?
Çok teşekkür ederim. İnsan okuduklarından çok etkileniyor; özellikle de kitaplarla büyürseniz bu etki kendini daha çok belli ediyor. Yazmayla ilgilenen herkesin değişik hikayeleri vardır sanırım. Ben ilkokul ikinci sınıfta şiirlerimi yazdığım Barbie’li defteri hala saklarım mesela. Tabii bu yazma alışkanlığımı disiplinli bir düzene oturttuğumda üniversitenin son yıllarındaydım. O noktada Ray Bradbury, Michale Ende gibi beni etkileyen birçok fantastik edebiyat yazarıyla tanışmıştım. Hem çocuklar hem de yetişkinler için kısa öyküler yazıyordum.
Genelde edebiyatın-özelde
çocuk edebiyatı üzerinden konuşursak- ele aldığı konular hem evrensel hem de
bir son kullanma tarihi yok. Gizli dünyalar, büyülü yolculuklar, beklenmedik
tehlikeler, kaybolmak, yeni güçler kazanmak… Hepsi orada duruyor ve farklı bir
yorumla yeniden yazılmayı bekliyor. Sizi kendi farklı yorumunuzu yazmak üzere
dürten tetikleyiciler neydi?
Çocuk edebiyatı küçüklüğümden beri benim için bazen sığınak bazen ayna görevi gördü. Kayboluşların, gizli dünya keşiflerinin, hepsinin gerçek hayatla paralelliği var. Aşağİstanbul şehrini düşlemek hikâyenin başlangıç noktasıydı; fakat onun öncesinde çocuk edebiyatının kendi üzerimdeki dönüştürücülüğünün, iyileştirici gücünün farkındaydım. Bir çocuk tiyatrosunda senaristlik yapıp onların oyundan ne kadar zevk aldığını gözlerimle görmek kesinlikle dönüm noktalarından biriydi. Onlar için yazmayı ne kadar çok istediğimi ve bu işi ne kadar ciddiye almam gerektiği benim için daha açık hâle geldi.
Aşağistanbuladıyla yaratılan gerçeküstü ögelerle bezeli bir
başka İstanbul ister istemez aşağısı yukarısı gibi bir kıyaslamayı da
beraberinde getiriyor. Yukarıda kaybedilenler mi çağırdı Aşağistanbul’u diye düşünmeden
edemedim. Siz bu konuda neler söylemek istersiniz?
Bu şekilde yorumlanmaya çok açık bir metin sahiden. Ben Bursa'da da doğup büyüdüğüm için İstanbul’da çocuk olmak nasıl bir deneyim, açıkçası onu merak ediyordum.“Aşağİstanbul”u yazarken çocukların özgürce dolaşabildiği, korkmadan maceralara atılabildiği bir şehrin hayalini kurdum. Öyle ki Zeynep karanlık çöktüğünde de gezebilecek, tanımadığı insanlarla konuşacak ve bir şehri tek başına tanımaya çalışacaktı. İstanbul ya da bir başka büyük şehirde bu çok mümkün değil. İlkokuldayken evimle okulun arası yakın mesafe olmasına rağmen trafikten dolayı kendi başıma gitmem yasaktı örneğin. Aşağİstanbul başından beri, İstanbul'un büyüsünü kaybetmeden bir çocuğa özgürlük alanı verebilmemi mümkün kıldı.
“Aşağİstanbul” ana kahramanı ve
anlatıcısı Zeynep’in dedektif olan babası Murat Dingin’in kaybolmasıyla
başlıyor. Temponun düşmediği bir kovalamacayla devam ediyor. Belli ki olay
örgüsü üzerine iyi çalışılmış. Bir metni inşa etmeye olay örgüsüyle mi başlarsınız?
“Aşağİstanbul”bu konuda benim için bir istisna oldu diyebilirim. Sokaklarda yürürken İstanbul’un altındaki, çoğu kimseden gizli o fantastik şehri hayal ederek, mekân tasviriyle başladım.Bir hikâyenin ortaya çıkıp çıkmayacağından dahi emin değildim.
Birinci
tekil şahıs anlatıcı kullanıldığı için kamera hep Zeynep’in elinde. Biz de okur
olarak olanı biteni hep onun omuz seviyesinden izliyoruz. Kesintisiz bir
tanıklık var. O ne kadarını biliyorsa biz de o kadarını biliyoruz. Bu seçim,
merak duygusunu diri tutarken okuru da aynı yere sıkıştırarak onun görüş
alanını kahramanınki kadar daraltıyor. Bu tercih sayfaları çevirme hevesi ve
final hazzı arasındaki dengeyi tutturmak açısından size çalışma zorluğu yarattı
mı?
Birinci tekil şahıs bakış açısının okurun karakterle özdeşleşmesine büyük katkı sağladığını düşünüyorum. En başından itibaren olayları bir çocuğun gözünden anlatmak istediğimi biliyordum. Olay örgüsünü bu karardan sonra kurmuş olduğum için zorluk yaşamadım.
Yazmaya yeni başlayanlar için
yayımlanma kriterleri, dosya başvuruları çok muğlak ve merak edilen bir alan.
Eminim merak edenler vardır. Genç bir
yazar adayının, aday dosya ile Günışığı Kitaplığı gibi çocuk ve gençlik
edebiyatında öncü bir yayınevinin kapısını çalması ve yazarları arasına
katılması arasında neler yaşandı? Size neler kattı?
Günışığı Kitaplığı benim çocukluğumun yayınevi, ilk kitabımın Günışığı'ndan çıkması o yüzden çok değerli. Öğreticiliğinin yanı sıra, sevgili Müren Beykan, çocukken bayıldığım kitapların editörü olduğu için başlı başına onunla çalışma fırsatı heyecan vericiydi. Müren Hanım ve Merve Çanak ile yoğun çalıştığımız bir düzelti dönemi başladı. “Aşağİstanbul”u okurlarının karşısına en güzel şekliyle, en duru Türkçe’yle çıkarabilmek için çabaladık. Bu uğraşla geçen aylar hem dil kullanımı hem de sözcük ekonomisi açısından benim için ufuk açıcıydı.
* Bu söyleşi ilk kez 14 Nisan 2022 tarihinde oggito'da yayımlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder