Nilay Yılmaz'ın yazıp Derya Ülker'in resimlediği Meraklı: bir somon balığının serüvenleri Meraklı adındaki bir somon balığının hikâyesini anlatıyor. Yumurtanın içinde başlayan hayat, yumurtadan çıkıp nehirde güçlenmesi, denize dönüşüyle devam ediyor. Yumurtlamak üzere yeniden nehre yolculukla tamamlanıyor. Bu kısa döngü, içinde ölüm, yaşam, somon balıklarının üreme ve yaşam alanlarına dair pek çok bilgiye de yer veriyor.
İklim krizi kapıda. Çocukları ne türden bir geleceğin beklediğini öngörebilseydik hükümetler işi bu denli ağırdan almaz, milyarlarca insan da yaşanan gelişmelere seyirci kalmazdı. Edebiyat geleceğin yetişkinleri olan çocuklara doğa sevgisi, bilinci ve çevre aktivisti olma kararlılığı vermek için iyi bir araç. Ancak gerçekleri çocuklara olanca çıplaklığıyla ve karamsarlıkla vermek şart mı? Bence değil. Uygun yaklaşım, "Evet dünyada kötü şeyler oluyor ama bunu durdurmak, telafi etmek için çalışan çok sayıda iyi insan var," mesajını iletebilmek.
Nilay Yılmaz hikâyede hem iyiye hem de kötüye yer vererek bir denge gözetmeye çalışıyor. Somonların yumurtlamak üzere nehre geri dönüş yolculuğunda ağaçlar kesildiği, artık gölgeleri suya düşmediği için su sıcaklığının artması, kimyasal atıklar yüzünden nehrin kirlenmesi hikâyede yer alan ekolojik yıkımlar arasında. Doğayı kirletenlerin, zarar verenlerin yanı sıra somonların nehir deniz arası yolculuğunu güvenli kılmaya çalışan insanların varlığı da göze çarpıyor. Nehirlerin üzerine yapılan barajlar nedeniyle denizlere ulaşamayan somonları toplayıp teknelerle denize taşıyan, dönüş yolunda somonların zıplayarak nehre geçişini kolaylaştırmak için su merdivenleri yapan insanların varlığı "Evet dünyada kötü şeyler oluyor ama bunu düzeltmek için çalışan çok sayıda iyi insan var" mesajı veriyor. Burada yazarın bilinçli olarak bir denge gözetmeye çalıştığı aşikar. Buna rağmen insanlığın doğa üzerindeki yıkıcı etkisi hakkında okuru bilgilendiren ancak kendi içinde bir çözüm önerisi sunmayan yerlerin beni tereddütte bıraktığını söylemeliyim. Şöyle bir soru geldi yakama yapıştı.
"İnsanlığın doğa üzerindeki yıkıcı etkisini çözüm önerisi sunmadan vermek, çocukları baş edebileceğinden fazlasına maruz bırakmak mıdır?" Çocuklar için yazanların gözetmesi gereken bir soru kanımca. Kimseden dünya iyi bir yermiş gibi yapmasını, cümle kötülüğü hasır altı etmesini beklemiyorum elbette. Bununla beraber iyiyle kötü arasındaki mücadelede iyilerin kazandığını çok daha açık ve net görebilmeyi umuyorum.
Yazan Nilay Yılmaz
Resimleyen Derya Ülker
Altın Kitaplar
Çocuk Kitapları Dizisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder