BUKALEMUN NASIL LE CHALEMEON OLDU?
Bukalemun sürüngenler sınıfının Chamaeleonidae familyasındandır. En yakın akrabası kertenkelelerdir. Bukalemunları, kertenkelelerden ayıran en önemli özellik ayakların, dilin ve gözlerin alışılmadık biçimi ve renk değiştirebilme özelliğidir. Kolaylıkla renk değiştirebilirler. Derileri sarı, yeşil, kırmızı, kestanerengi ve kahve tonlarına dönebilir, derilerinde benekler, çizgiler oluşabilir.
Bukalemun bulunduğu ruh halini ifade etmek için renk değiştirir. Kendini tehlikede hissettiğinde ya da öfkelendiğinde kademeli veya ani renk değişiklikleri olabilir. Tehlikede olduklarını hissettiğinde kendini gizlemek için, deri değiştirme zamanlarında, çiftleşme döneminde, hatta sıcaklık ve ışığa göre bile renk değiştirebilir. Bukalemunların renk değiştirmesi tamamen kendi kontrollerinde gerçekleşmez. Renk değişimi sinir sistemi tarafından yönetilir. Bukalemunlar doğaları gereği çok farklı renk pigmentlerine sahiptir. Farklı pigmentler içeren hücreler, sıcaklık, ışık ve vücuttaki kimyasal değişimlere bağlı olarak küçülüp büyüyebilir.
Renk değiştirme nedenleri
Vücut sıcaklığını ayarlama: Soğukkanlı hayvanlardan olan bukalemunların vücut sıcaklığı dış etkenlere bağlıdır. Koyu renkler ısıyı daha çok emer. Bu yüzden bir bukalemun vücut sıcaklığını artırması gerektirdiğinde rengini koyulaştırır.
Tehlike: Bukalemun savunma ya da saldırı anında ciğerlerindeki hava keseciklerini doldurarak kendini olduğundan büyük gösterir. Derisinde çizgi ve noktalar oluşturarak rakibini korkutmaya çalışır.
Karşı cinsi etkileme: Bukalemunlar çiftleşme dönemlerinde karşı cinse kur yaparken onu etkilemek amacıyla göz alıcı renklere bürünür. Renk ve desen diliyle iletişim kurarlar. Bir anlamda büründüğü renklerle duygularını ifade ederler.
Gizlenme: Bir bukalemun, üzerinde bulunduğu çalılığın gölgesinin renkleriyle uyumlu olmak için uçuk kahverengi veya siyah lekelerle yeşile dönüşür. Akşam olurken donuk, sarımsı bir kahverengiye bürünür. Karanlıkta ise kendini gizlemek için siyah rengi kullanır.
Bukalemun ismi, Arapça "bü kalemün" den gelir. "Bü", Arapça'da hayvan isimlerinde genellikle kullanılan bir ön ektir. "Kalemun" ise Arapça'da yutan anlamına gelir. Bukalemun kelimesinin Fransızcada "le chaleomon"a dönmesinin ilginç bir de hikayesi vardır.
Bukalemun Fransa'da bilinen ve yaşayan bir tür değildi. Fransa'ya ilk bukalemun sömürgesi olan kuzey Afrika sahillerinden hediye olarak gönderilmiştir. Afrikalılar, beyaz Avrupalılar'ın renk değiştirmesine çok şaşırır. Onların fiziksel koşullara göre değişen renkleri Afrikalılara bir hayvanı hatırlatır. Ormana gidip bir bukalemun yakalarlar. Paris'e giderek bu hediyeyi İmparator'a sunmaya karar verirler. Bir kafile yakaladıkları bukalemunla beraber Paris'e doğru yola koyulur. İmparator'un huzuruna çıkarlar. Sepetten çıkardıkları bukalemun, korkar ve renk değiştirir. İmparator ve yanındakiler ilk kez renk değiştirebilen bir hayvan görürler. Bu hayvanın ismini öğrenmek isterler. Ancak bir sorun vardır. Kafilede kimse Fransızca bilmez. Hemen Arapça bilen biri aranır. Sonunda çat pat Arapça bilen bir Fransız bulunur.
"Bu nedir?" diye sorar tercüman.
"Bukalemun" der Arap.
"Bu kalemon'dur majesteleri." diye çevirir tercüman. Böylece bukalemun olur "le chalemoun".
Bu yalan nereden mi aklıma geldi?
Bu yalan nereden mi aklıma geldi?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder