Tekinsiz Kurmaca Yazmak Üzerine Notlar
1)Olayların mutlak meydana geliş sıralarına dair-anlatılış sıralarına değil- bir sinopsis ya da senaryo hazırla. Tüm hayati noktaları açıklayacak bütünlükte tarif et ve planlanan tüm olayların gerekçelerini sun. Ayrıntılar, yorumlar ve olası sonuçlar üzerine tahminler bu geçici çerçevede gereklidir.
2)Olaylara dair ikinci bir sinopsis ya da senaryo hazırla- bu sefer anlatılış sırasına göre (meydana geliş sıralarına değil), ziyadesiyle bütünlüklü ve ayrıntılı- değişen perspektiflere, vurgulara ve düğüm noktalarına dair notlarla beraber. Eğer öykünün dramatik gücünü artıracak ya da etkili olacaksa, orijinal sinopsisi buna uyacak şekilde değiştir. Olayları gerektiği gibi aralara kat ya da sil- nihai sonuç ilk başta planlanandan tamamen farklı olsa bile asla orijinal fikirle sınırlanmış hissetme. Formüle etme sürecinde herhangi bir şeyin çağrıştırdığı ekleri ve değişiklikleri yapmaktan çekinme.
3)Öyküyü baştan sona yaz bitir; hızla, akıcı şekilde ve fazla eleştirel olmadan yaz- ikinci yani anlatılış sırasının takip edildiği sinopsise göre. Olayları ve hikâyenin akışını, geliştirme süreci içinde ne zaman ihtiyaç duyarsan değiştir; daha önceki tasarımla kendini sınırlama. Eğer gelişme sırasında aniden dramatik etki ve anlatım canlılığı için fırsatlar çıkarsa, daha iyi olduğunu düşündüğün her düşünceyi ekle- geri git ve daha önceki parçaları yeni plana uyarla. İhtiyaç halinde bölümler ekle ya da çıkart, en iyi düzenlemeyi bulana kadar değişik başlangıçlar ve sonlar dene. Ama en son düzende, öyküdeki bütün referansların doğru yerleştirildiğinden emin ol. Her türlü fazlalığı at- kelimeleri, cümleleri, paragrafları, hatta büyük bölümleri ve unsurları da. Referansların tutarlı olması için rutin tedbirler almayı ihmal etme.
4)Tüm metni gözden geçir; kullandığın sözcüklere, dilbilgisine, yazının ritmine, bölümlerin oranlarına, anlatım tonunun inceliklerine, zarafetine ve geçişlerin ikna ediciliğine (sahneden sahneye, yavaş ve ayrıntılı olaylardan zamanda sıçramaya yol açan hızlı ve kabataslak olaylara ya da tam tersi vb.), başlangıcın, sonun, düğüm noktalarının etkinliğine vb., dramatik gerilime ve meraka, inandırıcılığa, genel atmosfere ve başka türlü unsurlara dikkat et.
5)Özenle daktilo edilmiş bir kopya hazırla; gerekli olduğunda ufak tefek değişiklikler yapmaktan çekinme.
Kaynak Notos Öykü 48 Ekim-Kasım 2014
Çeviri Atilla Erol
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder