Yazarlık yeniden yazmak demektir. Eserinin ilk hâlini teslim edip sonra da arkasına yaslanarak alkış ve çek bekleyen kimse olmamıştır. "Eserin ilk hâli boktur" demiş Hemingway. Gerçi bunun lüzumlu bir bok olduğunu da eklemeliydi. Ben, ilk taslağı bitirdikten sonra onu bir süre "demlenme"ye bırakmak ve sonra da düzeltmeleri sistemli bir şekilde ve acımasızca yapmak gerektiğini savunuyorum. En katı eleştirmen siz olun.
Yeniden yazarken sorulacak sorular:
1)Doğru yerden mi başladınız?
Acemi yazarların bir yanlışı hikâyeyi daha ilk bölümde açığa vurmaktır. Oysa, hangi türde yazarsanız yazın, okuru daha ilk satırlarda ele geçirmek gerekir ve bu da ancak merak etmesini sağlayarak olur.
2)Art öykü gereğinden fazla mı uzun?
Yazar, inandırıcı karakterler yaratabilmek için onların geçmişine ilişkin her ayrıntıyı bilmek ister, ama okur bilmek istemez. Yalnızca hikâyeyle bağlantılı bilgi verin.
3)Gereksiz tekrarlar var mı?
Eserinizin akıcılığını bozacak tekrarları özenle ayıklayıp atın. Bu ayıklamaları sözcük, cümle düzeyinde yapmak kolaydır. Ama fikir düzeyindeki tekrarları bulup ayıklamak biraz daha zordur. Aynı fikri başka sözcüklerle tekrarlamış olabilirsiniz; varsa bulun.
4)Konu dışı şeyler var mı?
Ana konuyla bağlantısı olmayan bir şeyler koymuş musunuz? İlk kitabımın ilk taslağında bu türde bir sürü şey bulmuştum. Hepsini çıkarmam gerekmişti.
5)Yaptığınız araştırmalar esere çok mu yansımış?
Kitabınızı yazmaya hazırlanırken Google'ı daha çok kullanacak ve yapacağınız araştırmalar sırasında bir sürü yeni şey öğreneceksiniz. Aklınızı çelecek bu yeni bilgileri romanınızda kullanmak isteyeceksiniz. Lütfen bunu yapmayın. Hikâyeler dayanıklı, sağlam yaratıklardır. Ama yine de gereksiz bilgilerin ağırlığı altında ezilebilirler. Okur, oluşturduğunuz bilgi labirentinde gezinirken öfkelenip pes edebilir.
6)Çürük elma var mı?
İyi yazmanın özü, çürük elmaları atmaktır. Lüzumsuz her şeyi atın. Bu konuda acımasız olun.
Kaynak: Yaratıcı Yazarlık Stephen May Optimist Yayınları Çeviren Figen Yanık
Ben de :) Buket Uzuner'in Uyumsuz Defne Kaman'ın Maceraları Su romanını 5. maddeye örnek olarak gösterebilirim. Kutadgu bilig ve Şamanlık hakkında ne öğrendiyse yazmış gibiydi.
YanıtlaSil