OKULLARDA MINDFULNESS UYGULAMALARI

Okullarda mindfulness uygulaması giderek yaygınlaşıyor. Mindfulness uygulamaları basit ve ucuzdur. Herhangi bir ekipman gerektirmez.  Her yerde yapılabilir.

Okullarda mindfulness uygulamaları ile çocukların farkındalıkları artar. Empati, zihne odaklanma ve sakinleşme, iletişim becerileri gelişir. Okulda mindfulness uygulamaları öğrenen çocuklar bunları günlük yaşamlarına taşıyabilir.

Okullarda mindfulness uygulamalarının başarılı olması için öğretmenlerin profesyonel mindfulness eğitmenleri tarafından eğitime tabi tutulması, eğitim alan öğretmenlerin öğrencilerini uygulamalar için desteklemeleri ve cesaretlendirmeleri, ailelerin bu konuda bilgi sahibi olmaları ve evde uygulamaları devam ettirmeleri önem arz eder.

Yapılan araştırmalar, okullarda mindfulness uygulamaları neticesinde çocuklarda dikkat, odaklanma, empati becerilerinin, iyi davranışların arttığını, çocukların duygu durumlarını daha iyi yönettiğini, notların yükseldiğini, stresin azaldığını, sınav kaygılarının düştüğünü ortaya koyuyor.

2015 yılında yapılan bir başka çalışma mindfulness uygulamaları sayesinde çocukların stresle daha kolay başa çıktığını, çok kısa birkaç dakikalık uygulamaların dahi sağlık sorunlarının azalmasında etkili olduğunu ve çocukların bilişsel gelişiminin arttığını, çocuğun iç huzurunun arttığını  gösteriyor.

Erken çocukluk çağında mindfulness uygulamaları:

Mindful Nefes Egzersizi:

Bu aktivite için çocuklar ayakta durabilir ya da oturabilir. Ellerini göbek deliğinin üzerine koyarlar. Gözlerini kapatmalı ya da ellerine bakmalıdırlar. Üçe kadar sayarak derin bir nefes alırlar ve üçe kadar sayarak yavaşça nefes verirler. Nefes alma verme esnasında neler olduğuna dikkat etmelerini isteyin. Ellerin hareket ediyor mu? Hava ciğerlerine doluyor mu? Havanın burnundan içeri girişini hissedebiliyor musun? Peki çıkışını hissedebiliyor musun? Hava içeri girerken daha soğuk, dışarı çıkarken daha ılık mı? Aradaki ısı farkını hissedebiliyor musun? Nefesinin sesini duyabiliyor musun? Nefesinin sesi neye benziyor?

(Body Scan) Bedenini Tarama Egzersizi:

Çocuklar yere yatar. Gözleri kapalıdır ya da kapalı ortamdaysa tavana, dışarıdaysa gökyüzüne bakmaları istenir. Ayaklardan başlayarak yukarıya doğru bedenlerini taramaları, hissetmeleri istenir. Her bölgeye 5-10 sn dikkatle bakmaları istenir.

Bu bölge nasıl hissediyor? Sıcak mı, soğuk mu? Gevşek mi, sıkışık mı? Bu bölgenin yerle ilişkisi nasıl? Her yeri mi değiyor, bir kısmı mı? Neresi değiyor? Bu bölümün kıyafetlerle ilişkisi nasıl? Nasıl hissediyor?

Sırayla ilerle ayaklar, topuk, bacak, diz, kalça, sırt, omuzlar, boyun, kafa

Sonra bu deneyim hakkında sırayla konuşun.

Mindful Adımlar Egzersizi:

Açık havada yapılması daha uygundur. Ayakkabıları çıkarın. Kesici, delici şeyler olmamasına özen gösterin. Yürüme alanı temiz olsun. Her çocuk için 5-6 adım atıp geri döneceği bir alan belirleyin. Birbirlerinin yürümesine engel olmayacak şekilde ayarlayın. Üçe kadar sayarak derin nefes alıp, üçe kadar sayarak nefes verecek şekilde yürümeye başlayın. Yürürken dikkatini nefesine ve bedenine ver. Adım attığında ayağının hangi kısmı önce yere değiyor? Bugün bedenini nasıl hissediyorsun? Ağır mı, hafif mi? Nasıl yürüyorsun? Bedenin dik mi? Kambur mu? Sırtın nasıl duruyor? Yürüyüşünü değiştirmeden bedeninin doğal yürüyüşünü hissetmeye çalış. Dikkatini buna ver. Yürümeye devam et. Sonra bu deneyim hakkında konuş.

Kalbine kulak ver egzersizi:

Elini ya da parmaklarını nabzını hissedecek şekilde boynunun kenarına, bileğinin ya da kalbinin üzerine koy. Gözlerini kapa. Kalbinin nasıl attığını hissetmeye çalış. Yavaş mı, hızlı mı? Duygularına bak. Heyecanlı mısın, sakin mi? Gergin misin? Korkuyor musun? Kalp atış hızının duygularınla ilgisi var mı? Fark etmeye çalış. Ayağa kalk ve on kez olduğun yerde zıpla. Kalbin şimdi nasıl atıyor? Değişiklik var mı? Gözlerini kapa. Kalp atışların normale dönene kadar dikkatini kalp atışlarına ver.

Tibet çanı dinleme egzersizi:

Tibet çanını çalın. Çocuklara çalan zil sesinin titreşimini dikkatle ve sessizce dinlemelerini söyleyin. Çanın titreşimini daha fazla duyamadıklarında ellerini kaldırmalarını söyleyin. Zil sesi durduktan sonra bir dakika boyunca sessiz kalmalarını ve neler duyduklarına dikkat etmelerini söyleyin. Sonra çemberde toplanın ve sırayla bu deneyim hakkında konuşun. Bu alıştırma çocukların deneyimleri hakkında birbirleriyle konuşmalarına olanak sağladığı için eğlenceli ve heyecanlı olduğu kadar onları şimdi, şu anda yaşadıklarını fark etmeleri, algılarının açılması konularında da yardımcı olur.

Nefes Arkadaşım Alıştırması:

Çocuklara pelüş bir hayvan ya da başka bir küçük obje verin. Oda uygun ise çocukların yere yatmasını ve pelüş hayvanı karınlarının üzerine koymalarını söyleyin. Bir dakika sessiz kalmalarını ve nefeslerine odaklanmalarını ve nefes arkadaşlarının inip kalktığını fark etmelerini sağlayın. Bu esnada başka neler olduğunu fark etmeleri için teşvik edin. Alıştırma sırasında zihinlerine bir başka düşünce gelirse, bu düşünceyi bir baloncuk gibi hayal etmelerini ve uçup gitmesini izlemelerini söyleyin. 

Bu yazı Positive Psychology Program'da yer alan "Eğitimde mindfulness" adlı makaleden kısaltılarak derlenmiştir.