1 Yazdığını okut
Arkadaşlarına okut. Eşine, sevgiline, annene, babana, kapıcının çocuklarına ve hatta kapıcının kendisine. Söyledikleri her şeyi not et, en ipe sapa gelmez bulduklarını bile. Sen okurken onları duraksatan, gülümseten, irkilten, tedirgin eden, mutlu eden, alınlarını kırıştıran, vb, her şey senin için önemlidir. Bir anahtar: Diyelim, sen okurken bir yerini anlamadıklarını söylediler ve sen de açıklamanı yapıp devam ettin. Buraya mim koy. Açıklaman yeterli gelirse onlar sana "Haaa, tamam, şimdi anladım diyeceklerdir. Ama bütün okurlarına tek tek açıklama yapamayacaksın ki! En iyisi açıklama gerektiren bulanıklığı ortadan kaldırmaktır.
2 Çocuklar seni aldatmasın
Yazdıklarını çocuklara okuturken, çok bildik bir klişeden kendini koru: "Ay çocuklar çok dürüstler! Çok içtenler!" Hayır, çocuklar da tıpkı yetişkinler gibi çoğu kez ne duymak istediğimizi anlarlar ve bir güzel yanıltırlar bizi. Hele o öyküyü dinledikten sonra dondurma yiyeceklerse ya da Playstation başına geri dönebileceklerse, bu süreci hızlandırmak için taktik cevaplar verirler, hatta yalan söylerler.
Çocuklardan hiç mi yararlanamayız? Tabi ki yararlanırız ama sadece olumsuz değerlendirmelerinden. Beğendiklerini söylerken değil, beğenmediklerini söylerken daha dürüsttürler. "Öykünü beğendim ve anladım!" diyorsa kuşku duy. Ama "Hiçbir şey anlamadım!" diyorsa öykünün başına otur, tabii yaş grubu hatası yapmadıysan.
3 Ayıkla
Metnini eline alıp "silkele", fazlalıklar dökülsün. Varsay ki uzun bir yola çıkacak metnin, bir zümrüdüankanın bacağına bağlanarak. Ve zümrüdüanla yalvarıyor sana: "Ne olur! Yalnızca gerekli olanlar kalsın, ötesini taşıtma bana..." Ayıkla. "Bu söylediğimi daha az sözcükle nasıl söylerim?" sorusunu sor kendine hep. Lafı dolandırma, yükleme, giydirme, süsleme, donatma, takılar takma... Neyse sözün onu söyle, fazlasını at. "Edebiyat yapmaya" çalışma! Söyleyecek sözü, anlatacak öyküsü olmayanların başvurduğu yoldur bu. (İyi) editörleri sıkar, (iyi bir yayınevinde) yayımlanma şansını da azaltır.
Kaynak: ilk hevesten imza gününe Çocuklar İçin Yazmak
Fatih Erdoğan
binbir kitap
deneme
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder